Witaminy rozpuszczalne w wodzie - są ściśle związane z zachodzącymi w tkankach przemianami metabolicznymi i działają jako koenzymy. Nie są gromadzone w organizmie i ich nadmiar wydalany jest z mo­czem.

Należą do nich witaminy: PP, C, witamin z grupy B: B1, B2, B6, B12 oraz kwas foliowy.

Witaminy rozpuszczalne w tłuszczach - pełnią w orga­nizmie specyficzne funkcje re­gulacyjne i mają skłonność do kumulowania się, przy czym ich podaż zależy od obecności tłuszczu w pożywieniu i prawi­dłowego jego wchłaniania.

Na­leżą do nich witaminy: A, D, E, F, K.

WITAMINA A (retinol)

Witamina A i jej różne chemiczne formy (aldehydowe, estrowe, kwasowe) występuje tylko w produktach zwierzęcych natomiast prowitamina A, którą tworzy cała grupa związków (około 600) określanych mianem karotenoidów występuje tylko w świecie roślinnym.
Wśród karotenoidów za najważniejszy uważa się beta-karoten, gdyż z niego organizm najłatwiej tworzy retinol. Witamina A należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Wchłanianie tej witaminy z przewodu pokarmowego następuje również w obecności tłuszczów. Podstawowe znaczenie dla zdrowia naszych oczu: poprawia ostrość widze­nia szczególnie po zmroku, podnosi wydolność układu od­pornościowego, wspomagając walkę z infekcjami szczególnie układu oddechowego i pęche­rza moczowego. Witamina A bierze udział w przemianie ogólnoustrojowej, a zwłaszcza w metabolizmie białek, głównie aminokwasów siarkowych, warunkując prawidłowe rogowacenie nabłonka. Jest niezbędna do utrzymania w dobrym stanie rogówki oka, wszystkich błon śluzowych przewodu pokarmowego, przewodu moczowego, układu rozrodczego, skóry i płuc. Witamina A jest niezbędna dla normalnego widzenia gdyż odgrywa rolę w procesie tworzenia rodopsyny, decydującej o możliwości widzenia o zmierzchu przy słabym oświetleniu. Witamina A wywiera wpływ na czynniki odpornościowe ustroju dlatego też często określana jest jako "witamina antyinfekcyjna". Bierze udział w budowie i wspomaganiu naturalnych barier chroniących organizm przed zakażeniem, wspomaga naturalny system samoobrony organizmu przed zakażeniem i chorobami. Witamina A jest przechowywana w komórkach ciała (głównie wątrobie) w postaci retinolu (postać wolna) i w formie zestryfikowanej z kwasami tłuszczowymi, głównie palmitynowym (palmitynian)

Właściwości:

podstawowe znaczenie dla zdrowia naszych oczu: poprawia ostrość widze­nia szczególnie po zmroku, podnosi wydolność układu od­pornościowego, wspomagając walkę z infekcjami szczególnie układu oddechowego i pęche­rza moczowego.

Niedobory witaminy A:

- suche, swę­dzące i łatwo męczące się oczy

- większa podatność na przeziębienia i infekcje - szcze­gólnie zatok.

Źródła witaminy A:

- produk­ty zwierzęce: żółtka jajek, tłuste ryby, masło, wątroba i se­ry

- warzywa: marchew, słodkie ziemniaki, szpinak, dy­nia, morele.

WITAMINA B1 (tiamina)

Witamina B1 (tiamina) jest jednym z przedstawicieli witamin rozpuszczalnych w wodzie. Witamina ta pełni w organizmie szereg ważnych funkcji, ale najważniejszą z nich jest udział w przemianach węglowodanów - m.in. w przemianie niezbędnej do prawidłowego funkcjonowania mózgu - glukozy w energię. Spożywając dietę bogatą w węglowodany (np. w żywieniu sportowców) należy szczególnie zwrócić uwagę na spożycie witaminy B1.
Warto wiedzieć, że bakterie zamieszkujące przewód pokarmowy każdego zdrowego człowieka syntetyzują witaminę B1. Jednakże wytwarzane ilości są zbyt małe, by pokryć całkowite zapotrzebowanie na tę witaminę.

Witamina B1 bierze udział w procesie trawienia, szczególnie węglowodanów, poprawia sprawność umysłową, pomaga zwalczać chorobę lokomocyjną, współuczestniczy w prawidłowym działaniu układu nerwowego, wspomaga pracę układu sercowo-naczyniowego oraz wspomaga proces wzrostu.

Właściwości:

zabezpiecza przed substancjami szkodzący­mi sercu i układowi nerwowe­mu. Witamina B l potrzebna jest do prawidłowego wzrostu w dzieciństwie i płodności w wieku dojrzałym.

Źródła witaminy B1:

ziar­na zbóż i produkty pełnoziarniste, wieprzowina, fasola.

WITAMINA B2 (ryboflawina)

Witamina B2 rozpuszczalna w wodzie, jest koenzymem wielu enzymów odgrywających ważną rolę w procesach oksydoredukcyjnych, głównie w przemianie węglowodanów. Wpływa na syntezę kwasów tłuszczowych z białek i węglowodanów. Odgrywa również ważną rolę w biochemicznych przemianach w siatkówce oka przez co warunkuje prawidłowe funkcjonowanie wzroku. Witamina B2 eliminując z organizmu człowieka trujące substancje zawarte w alkoholu i tytoniu, zapobiega nowotworom przełyku. Ryboflawina współuczestniczy z witaminą A w prawidłowym funkcjonowaniu błon śluzowych, dróg oddechowych, śluzówki przewodu pokarmowego, nabłonka naczyń krwionośnych i skóry. Jest czynnikiem wzrostu i warunkuje prawidłowe funkcjonowanie wzroku.

Właściwości:

wspomaga ko­mórki w racjonalnym użytko­waniu tlenu, sprzyja zdrowiu skóry, włosów i paznokci oraz chroni wzrok.
Nie­dobór witaminy B2:

zajady i pęknięcia skóry w kącikach ust, upośledzenie widzenia, zmiany w rogówce oka, stany zapalne skóry i języka.

Źródła witaminy B2:

wątroba, sery, jajka, migdały zielone, warzywa liściaste.

WITAMINA B3 - witamina PP (niacyna)

Znana jako niacyna, nikotynamid, niacynamid, pelagranina, witamina PP, kwas nikotynowy. Witamina B3 należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie, jej nadwyżki są wydalane z moczem. Jej wpływ na organizm jest różnorodny. Podobnie jak inne witaminy z grupy B uczestniczy w wielu procesach, a przede wszystkim współdziała jako koenzym w syntezie i rozkładzie węglowodanów, kwasów tłuszczowych i aminokwasów. Bierze udział w wielu przemianach metabolicznych, głównie w tych, które uwalniają energię z węglowodanów. Uczestniczy w tworzeniu czerwonych ciałek krwi oraz hamuje toksyczne działanie związków chemicznych i leków, między innymi takich jak adriamycyna stosowana do leczenia nowotworów, która może powodować uszkodzenia mięśnia sercowego. Witamina B3 reguluje poziom cholesterolu we krwi, dzięki czemu zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych. Hamuje ilość "złego" cholesterolu (LDL) i trójglicerydów a podnosi poziom "dobrego" cholesterolu (HDL). Badania wykazały, że obniża ona poziom cholesterolu o 22%, a tłuszczu aż o 52%. Rozszerza naczynia krwionośne, co u ludzi z wąskimi żyłami może złagodzić dolegliwości krążeniowe. Dzięki tej zdolności może pomagać cierpiącym na bóle migrenowe. Jest znana jako "witamina uszczęśliwiająca nerwy", gdyż oddziałuje również korzystnie na system nerwowy i stan psychiczny człowieka. Rzeczywiście, koi ona nerwy, ułatwia sen, zapewnia spokój psychiczny. Dzięki temu jest stosowana w leczeniu zaburzeń psychicznych, a szczególnie schizofrenii.

Właściwości:

uwalnia energię z węglowodanów, tworzy czerwone ciałka krwi, hamuje toksyczne działanie leków, działa przeciwnowotworowo, obniża poziom cholesterolu, łagodzi dolegliwości krążeniowe. Korzystnie wpływa na układ nerwowy.

Niedobór witaminy B3:

Osłabienie oraz bezsenność, bóle głowy i kłopoty z pamięcią. Zaburzenia skórne: owrzodzenie ust, warg (zajady), przebarwienia (plamy) na skórze.

Źródła witaminy B3:

chude mięso, wątróbka, serca, drób, ryby, fasola, groch, drożdże piwne, suszone brzoskwinie, pełne ziarno, migdały i grzyby.

WITAMINA B6 (pirydoksyna)

Witamina B6 ( pirydoksyna ) określa grupę kilku związków, które łączy podobna budowa. Witamina ta odgrywa znaczącą rolę w przemianach białek, tłuszczy i węglowodanów. Jej wpływ jest na tyle duży, że stosowanie diety wysokobiałkowej powoduje wzrost zapotrzebowania na tę witaminę. Pirydoksyna przyczynia się ponadto do syntezy wielu białek, między innymi: serotoniny i adrenaliny. Jak już wiadomo serotonina jest hormonem wpływającym na nasze samopoczucie - jej niedobór może powodować rozwój depresji. Witamina B6 wpływa na przemianę witaminy PP w tryptofan, który jest substratem serotoniny. Dlatego właśnie zbyt mała ilość witaminy B6 w diecie może powodować zmniejszenie syntezy serotoniny i obniżenie nastroju. Kolejną ważną rolą tej witaminy jest udział w przemianach tłuszczy - pirydoksyna umożliwia przekształcanie kwasu linolowego w kwas arachidonowy. Natomiast rola w przemianach węglowodanów, polega przede wszystkim na syntezie glikogenu i przemianach glikogenu w glukozę. Witamina B6 ma również wpływ na układ krwiotwórczy - m.in. uczestniczy w syntezie hemoglobiny. Dlatego zbyt małe jej spożycie może powodować niedokrwistość.

Właściwości:

umożliwia obronę organizmu przed infekcjami, jed­nak najlepiej znana jest jej zdol­ność do równoważenia zmian hormonalnych u kobiet.

Niedo­bór witaminy B6:

drażliwość, nerwowość, bez­senność, depresja, niedokrwistość.

Źródła witaminy B6:

wątroba, kiełki pszenicy, orzech, fasola, jajka.

WITAMINA B12 (cyjanokobalamina)

Witamina B12 to inaczej kobalamina, czyli złożony związek kompleksowy kobaltu. Jest nazywana czerwoną witaminą lub cyjanokobalaminą. Podobnie jak inne witaminy z grupy B, witamina B12 bierze udział w przemianie węglowodanowej, białkowej, tłuszczowej i w innych procesach. Wpływa na energetyczną przemianę materii, dzięki czemu zapewnia aktywność, ma wpływ na wzrost i pracę mięśni, ułatwia przemianę żelaza, przemiany tłuszczu oraz pobudza apetyt.

Witamina B12 uczestniczy w wytwarzaniu czerwonych ciałek krwi, a więc przeciwdziała niedokrwistości. Jest niezbędna do prawidłowej syntezy kwasów nukleinowych w komórkach, szczególnie komórkach szpiku kostnego, które wytwarzają komórki krwi. Wpływa na prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego. Uczestniczy w tworzeniu otoczki mielinowej ochraniającej komórki nerwowe, a także neuroprzekaźników nerwowych, które ułatwiają przepływ informacji między komórkami. Witamina B12 - razem z kwasem foliowym (czyli witaminą B9) - bierze udział w procesie wytwarzania metioniny zapewniającej dobry nastrój. Ułatwia to osiągnięcie równowagi psychicznej, pomaga w uczeniu się i skupieniu uwagi. Odgrywa dużą rolę przy odtwarzaniu kodu genetycznego, aktywizuje syntezę kwasów dezoksyrybonukleinowych oraz rybonukleinowych, czyli białek wchodzących w skład jąder komórek i zawierających cechy dziedziczne. Wpływa na funkcjonowanie karnityny - substancji biorącym udział w regulacji poziomu lipidów (tłuszczów) w organizmie, co wpływa bardzo korzystnie na proces odchudzania.

Właściwości:

niezbędna dla prawidłowej funkcji układu nerwowego i krwiotwórczego. Korzystny wpływ na odchudzanie.

Niedobór witaminy B12:

zaburzenia czucia i niedokrwistość. Zaburzenia uczenia się (skupienia) i nerwowość oraz zaburzenia nastroju.

Źródła witaminy B12:

wątroba, ry­by, żółtko jaj. Witamina B12 praktycznie nie występuje w warzywach i owocach.

WITAMINA C (kwas askorbinowy)

Witamina C jest niezbędna dla naszego organizmu. Pełni ona bardzo ważną rolę w wielu procesach biologicznych, m.in.: jako silny reduktor przeciwdziała procesowi utleniania wywołanemu przez wolne rodniki; wpływa na podnoszenie odporności organizmu na choroby, szczególnie w okresach przeciążenia fizycznego. Wprawdzie nie zapobiega ona bezpośrednio infekcjom, ale może skrócić czas trwania przeziębienia czy zakażenia. Dzieje się tak dzięki temu, że witamina C pobudza do działania nasz system immunologiczny; ma właściwości bakteriostatyczne, a nawet bakteriobójcze w stosunku do niektórych drobnoustrojów chorobotwórczych; uczestniczy w regeneracji witaminy E; współdziała w biosyntezie kolagenu, przyspiesza proces gojenia się ran i zrastania kości; uczestniczy w metabolizmie tłuszczów, cholesterolu i kwasów żółciowych; bierze udział w biosyntezie hormonów kory nadnerczy; ułatwia przyswajanie żelaza i uczestniczy w wytwarzaniu krwinek czerwonych; hamuje powstawanie w żołądku rakotwórczych nitrozamin; uczestniczy w procesach metabolicznych jako substancja przenosząca elektrony.

Właściwości:

jest przeciwutleniaczem, koniecznym do wy­twarzania kolagenu, białka bu­dulcowego, które spaja elemen­ty naszego ciała i jest niezbędny do gojenia ran. Opóźnia powsta­wanie zmarszczek. Gotowanie częściowo ją niszczy.

Niedobór witaminy C:

utrata apetytu, uczu­cie zmęczenia, bóle stawów, po­wolne gojenie ran, łatwe wystę­powania siniaków.

Źródła witaminy C:

owoce i warzywa.

WITAMINA D3 (cholekalcyferol)

Witamina D3 (cholekalcyferol) należy do witamin z grupy D. W organizmie powstają z pewnych steroli, stanowiących prowitaminy D, pod wpływem promieni nadfioletowych. Związki te są przyjmowane z pokarmem i gromadzą się w skórze, gdzie pod wpływem światła słonecznego ulegają przemianie w witaminę D. Synteza tej witaminy w organizmie pokrywa tylko niewielką część zapotrzebowania. Głównym Źródłem witaminy D jest więc pokarm (mięso, mleko, żółtka jaj). Witamina D pobudza wchłanianie wapnia i fosforu, a także zapobiega nadmiernemu wydalaniu tych pierwiastków z moczem. Witamina D poprzez pobudzanie wytwarzania swoistego białka w jelicie, ułatwia wiązanie a następnie transport wapnia do krwi. Cholekalcyferol powoduje także zwiększenie wchłaniania wapnia i fosforanów w obrębie nerek. W kościach zwiększa aktywność osteoklastów (komórki usuwające stare komórki kostne) oraz osteolizę osteoklastyczną (proces rozpuszczania kości pod wpływem działania osteoklastów). Wszystkie te działania prowadzą do zwiększenia stężenia wapnia we krwi i pobudzenia prawidłowego tworzenia i mineralizacji kości. Witamina D3 po podaniu doustnym wchłaniana jest dobrze w jelicie cienkim. W procesie wchłaniania niezbędną rolę odgrywają kwasy żółciowe. Cholekalcyferol i jego metabolity magazynowane są w wątrobie, tkance tłuszczowej i mięśniach, skąd są stopniowo uwalniane do krwiobiegu.

Witamina ta ma wpływ nie tylko na prawidłowe kształtowanie się kości u dzieci i dorosłych, na ich odpowiednią gęstość, ale i na stan naszego uzębienia. Obecność tej witaminy we krwi wpływa także korzystnie na system nerwowy, a więc również na skurcze mięśni, a nawet serca, gdyż odpowiednia ilość wapnia umożliwia sprawne przewodzenie impulsów nerwowych. Wpływa także na inne tkanki: zapobiega i łagodzi stany zapalne skóry, reguluje wydzielanie insuliny, a tym samym wpływa na odpowiedni poziom cukru w organizmie.

Właściwości:

reguluje proces wchłaniania wapnia i fosforu, które są niezbędne do prawi­dłowego kształtowania się ko­ści i zębów. Odpowiada za sku­teczne działanie mięśni oraz prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego i mięśnia sercowego. Niedobór witami­ny D3:

- u niemowląt i dzieci prowadzi do rozwoju krzywi­cy

- u dorosłych utra­ta składników mineralnych z kości spowodowana niedo­borem witamy D powoduje osteomalację - chorobę, w której kości są bolesne i miękkie.

Źródła witaminy D3:

mięso ryb, płatki kukurydziane, jajka.

WITAMINA E (tokoferol)

Witamina E (tokoferol) należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Występuje, w co najmniej ośmiu odmianach (alfa, beta, gamma, delta, epsylon, neta, eta, theta ) o podobnych właściwościach przeciwutleniających. Najpowszechniej stosowany i najbardziej efektywny jest alfa-tokoferol. Jego naturalnym Źródłem są oleje roślinne, kiełki pszenicy i soi, zielone warzywa, jaja, mleko i wątroba; jest także otrzymywany syntetycznie. Chroni on struktury komórki przed uszkadzającym działaniem wolnych rodników i aktywnymi nadtlenkami lipidowymi.

Witamina E wykazuje silne właściwości antyoksydacyjne. Neutralizuje wolne rodniki przekształcając je w nieszkodliwie substancje, które następnie są wydalane z organizmu. Hamując utlenianie wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, ma istotne znaczenie w zapobieganiu rozwojowi miażdżycy naczyń krwionośnych (łac. Arteriosclerosis). Witamina E pobudza produkcję substancji przeciwzakrzepowych, zmniejszając ryzyko rozwoju schorzeń naczyń krwionośnych.

Właściwości:

nazywana jest wi­taminą młodości lub antyutleniaczem, ponieważ zapobiega szkodliwym zmianom w tkan­kach oraz utrzymuje prawidło­we nawilżenie skóry. Daje też młody wygląd skóry, sprzyja go­jeniu i minimalizuje ryzyko nadmiernego bliznowacenia.

Niedobory witaminy E:

występują rzadko pod postacią zmian skórnych i jej przyspieszonego starzenia.

Źródła witaminy E:

oleje roślinne, zarodki

WITAMINA H - WITAMINA B7 (biotyna)
Podobnie jak inne witaminy z grupy B bierze udział w syntezie i rozkładzie tłuszczów, aminokwasów i węglowodanów, czyli jest konieczna w przemianie materii. Badania wykazały, że witamina H odgrywa dużą rolę w przemianie glukozy, przede wszystkim w pierwszym etapie, w którym współdziała z insuliną, hormonem trzustki. Stabilizuje także poziom glukozy we krwi co jest szczególnie istotne dla osób chorych na cukrzycę, u których dodatkowe dawki witaminy wit. H mogą poprawić przemianę glukozy. Ze względu na udział w procesie przemiany glukozy, która stanowi pożywienie energetyczne mózgu, odpowiednia ilość witaminy H w organizmie ma wpływ na prawidłowe funkcjonowanie systemu nerwowego, na witalność, dobre samopoczucie, a także odczuwanie bólu oraz wrażliwość czuciową. Biotyna może być również nazywana witaminą piękności. Dzięki obecności siarki pozytywnie oddziałuje na skórę, włosy i paznokcie. Zapobiega rozwojowi objawów trądzikowych, łuszczycy, zmniejsza łojotok. Uczestniczy także w procesie tworzenia hemoglobiny będącej barwnikiem czerwonych krwinek. Wraz z witaminą K uczestniczy w syntezie protrombiny (odpowiedzialna za krzepliwość krwi).

Właściwości:

Stabilizacja poziomu glukozy, korzystnie wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego, dodatnie wpływa na skórę, włosy i paznokcie.

Niedobór witaminy H (witaminy B7):

depresja, apatia, wzmożona senność, stany lękowe. Łojotok i łupież.

Źródła witaminy H (witaminy B7):

- produk­ty zwierzęce: mleko, wątroba, nerki, żółtka jaj, ser, otręby, ryby

 - warzywa i owoce: orzechy, soja, rzepak, kalafior, burak, cebula, groch, pomidor, szpinak, marchew, arbuz, banan, melon, grejpfrut, brzoskwinia, winogron

WITAMINA K (fitochinon)

Właściwości:

zapewnia prawi­dłowy przebieg procesu krzep­nięcia krwi. Jest jedną z niewie­lu witamin, którą produkują bakterie jelitowe człowieka. Witaminy K zapewniają krzepliwość krwi, regulują wytwarzanie protrombiny, powodują zatrzymanie krwawienia, zmniejszają nadmierne krwawienia miesiączkowe, odgrywają rolę w gospodarce wapniowej i mineralizacji tkanek, hamują rozwój nowotworów piersi, jajników, okrężnicy, żołądka, pęcherzyka żółciowego, wątroby i nerek.

Niedobór witaminy K:

krwawienia z nosa, zaburzenia krzepliwości krwi, nieprawidłowa mineralizacja kości oraz zwiększone ryzyko chorób nowotworowych.

Źródła witaminy K:

ka­lafior, liście warzyw zielonych, pomidory, wątroba.

KWAS FOLIOWY (Witamina B9)

Witaminą B9 nazywa się niekiedy kwas foliowy, którego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa "folium" oznaczającego "liść", ponieważ uzyskano go z liści szpinaku. Należy do grupy witamin B, które rozpuszczają się w wodzie i są wchłaniane przez organizm w jelicie cienkim. Wprawdzie jej niewielkie ilości są przechowywane m.in. w wątrobie, ale nadmiar jest wydalany z moczem. Witamina B9 reguluje wzrost i funkcjonowanie wszystkich komórek, ale przede wszystkim wpływa dodatnio na funkcjonowanie systemu nerwowego i mózgu. Przyczynia się do powstawania tzw. neurostymulatorów, czyli serotoniny i noradrenaliny, które odgrywają niezwykle ważną rolę w systemie nerwowym. Serotonina ma działanie uspokajające i kojące - dzięki jej działaniu czujemy się psychicznie lepiej i nie mamy problemów ze snem. Noradrenalina zapewnia aktywność w ciągu dnia, umożliwia również radzenie sobie ze stresem. Witamina B9 ma wpływ na nasze dobre samopoczucie. Z tego właśnie powodu uważa się ją za gwaranta dobrego humoru i optymizmu. Wit. B9 jest niezwykle istotna w diecie kobiet ciężarnych. Zmniejsza ryzyko powstawania wad rozwojowych u płodu. Pozytywnie oddziałuje na wagę i rozwój noworodków. Zaleca się przyjmowanie 0,4 mg kwasu foliowego dziennie, przez okres począwszy od trzech miesięcy przed planowaną ciążą, aż do jej ukończenia. Bierze także udział w zachowywaniu kodu genetycznego, w przekazywaniu cech dziedzicznych komórek oraz reguluje ich podział. Poza tym witamina B9 ma swój udział w funkcjonowaniu układu pokarmowego, gdyż uczestniczy w tworzeniu soku żołądkowego oraz zapewnia sprawne działanie wątroby, żołądka i jelit. Witamina B9 jest znana również jako czynnik antyanemiczny, pobudzający procesy krwiotwórcze w organizmie człowieka. W medycynie często znajduje zastosowanie w leczeniu niektórych form anemii. Jak wykazują badania, spożywanie witaminy B9 prawdopodobnie chroni organizm przed rozwojem nowotworów, a szczególnie obniża ryzyko występowania raka macicy u kobiet. Być może zapobiega ona degeneracji komórek, a nawet cofa zmiany nowotworowe. Obniża poziom homocysteiny (czynnik patogenezy miażdżycy).

Właściwości:

wpływa na prawidłowy rozwój układu ner­wowego płodu w łonie matki. Bierze udział w wytwa­rzaniu krwinek czerwonych w szpiku kostnym. Wpływa korzystnie na naczynia wieńcowe u zdrowych jak i u chorych na cho­robę wieńcową serca. Wskazany w zagrożeniu miażdżycą.

Niedobór kwasu foliowego:

zahamowanie wzrostu i odbudowy komórek, mała ilość czerwonych ciałek we krwi, tzw. anemia megaloblastyczna (makrocytowa), uczucie przemęczenia i kłopoty z koncentracją, niepokój, lęk i depresja, Wady cewy nerwowej u płodu w przypadku niedobory kwasu foliowego.

Żródła kwasu foliowego:

Zielone liście warzyw, wątroba, nerki, orzechy ziemne, morele i grzyby.

Przedawkowania:

- witaminy A - powyżej 8 mg dziennie - może spowodować uszkodzenie wątro­by, utratę włosów, zaburzenia wi­dzenia oraz migreny.

- witaminy B6 - powyżej 1g dziennie - wywołuje zanik czucia oraz trudności w porusza­niu się.

- witami­ny C - powyżej 10 g dziennie - po­woduje biegunkę, bezsenność, prowadzi do powstania kamieni żółciowych.

- wi­taminy D - powyżej 0,5 mg (nie dotyczy witaminy powstającej w organizmie pod wpływem słońca) powoduje nadmierne od­kładanie się wapnia w organi­zmie) co zakłóca pracę mięśni, w tym mięśnia sercowego.

- kwasu foliowego - po­wyżej 15 mg dziennie - wywołują bezsenność i drgawki.

Utrata witamin związana ze sto­sowaniem niektórych lekarstw i używek:

1. Leki moczopędne wypłukują: magnez, cynk, potas, witaminy z grupy B

2. Leki nasenne obniżają po­ziom wapnia, zaburzają wchła­nianie witamin: A, D, C, kwasu foliowego

3. Antybiotyki niszczą żelazo, wapń, magnez, witaminy: B6, B3 i K

4. Środki przeczyszczające i w nadkwasocie powodują utratę witamin: A, D, K, E oraz potasu i fosforu

5. Tabletki antykoncepcyjne zmniej­szają ilość witamin: B6, B12, kwa­su foliowego i witaminy C

6. Alkohol, kofeina, papierosy niszczą witaminy: B, A oraz cynk, wapń, żelazo, magnez, potas.